Brieven uit Spanje
artistiek onderzoeksproject naar migratie
Witte Rook & Stedelijk Museum Breda, 2021 - 2022
Esther van Rosmalen organiseerde samen met Marjolein van de Ven, Stedelijk Museum Breda, een kunstenaarsresidentie die resulteerde in het project Brieven uit Spanje.

In de jaren zestig van de vorige eeuw tekent de Nederlandse staat een contract met de toenmalige Spaanse dictator Franco zodat Spaanse migranten kunnen werken in Nederland. Veel Spanjaarden vertrekken naar Nederland en gaan aan de slag bij bedrijven zoals Hero en Etna. Zo dragen ze bij aan de opbouw van de Nederlandse welvaart.

De Spaanse kunstenaars Carme Nogueira en Elena Prado hebben op uitnodiging van Stedelijk Museum Breda en Witte Rook in 2021onderzoek gedaan naar de herinneringen van deze Spaanse gemeenschap in Breda en de effecten op de stad. Tijdens bijeenkomsten en gesprekken zijn foto’s en documenten verzameld, die werden gepresenteerd in de projectruimte NEXT van Stedelijk Museum Breda. De resultaten met de expositie zijn op opgenomen in het Stadsarchief Breda en vullen zo een blinde vlek op in het archief van de stad. Tijdens de maand van de geschiedenis wordt de publicatie getiteld Brieven uit Spanje gepresenteerd, waarin de kunstenaars duiding geven aan de opgehaalde verhalen en het onderzoek van context voorzien.

De naam van het project en de publicatie, Brieven uit Spanje, zijn geïnspireerd op de Spaanse krant Carta de España, de krant die in de jaren 1970 de verbinding vormde tussen de Spaanse migranten en het thuisland. Deze krant is tevens de inspiratie voor het maken van de publicatie in drie talen (Spaans, Nederlands en Engels) en zal als afsluiting van de maand van de geschiedenis gepresenteerd worden in het auditorium van Stedelijk Museum Breda. Tijdens deze middag vertellen kunstenaars Elena Prado en Carme Nogueira over hun rol in het project Brieven uit Spanje – Op het spoor van de Spaanse gemeenschap in Breda. In een aansluitend groepsgesprek met Ynze Alkema (Stadsarchief Breda), conservator hedendaagse kunst Marjolein van de Ven (Stedelijk Museum Breda) en Esther van Rosmalen (Witte Rook) wordt inhoudelijk nader ingegaan op de totstandkoming van het project, de betekenis van ons immaterieel geheugen en de rol van het instituut om de geschiedenis levend te houden.

website van Witte Rook

foto: Isabel Sardá
foto: Isabel Sardá

foto: Isabel Sardá
foto: Isabel Sardá
WERK
  • tekst
    Naar kunst kijken en over kunst lezen, altijd is er taal. Om te kunnen spreken over de kunst, om erover te kunnen denken. Étoile du Nord schrijft voor en over kunstenaars, met organisaties en instellingen. Om het oeuvre te kennen, nu en voor toekomst. Om te weten wat moet gebeuren bij organisaties.
  • mentor
    Ieder talent verdient een mentor, om verder te komen, om in wisselwerking een betekenisvolle relatie aan te gaan. Étoile du Nord werkt met kunstenaars die zich karakteristiek willen positioneren in een relevant netwerk. Kunstenaars die kritisch willen argumenteren over hun werk. Kunstenaars reflecteren in de verschillende werkvormen die Étoile du Nord aanbiedt.
  • productie
    Beeldende kunst wordt gezien in tentoonstellingen, op internet en in andere publieke ruimten. Door die confrontatie is de kunst rijker aan betekenis. Étoile du Nord produceert publieke presentaties en heeft meer dan drie decennia ervaring. Solo's en museale groepsexposities, intieme tentoonstellingen in huiskamers en grootste beurzen in gashouders. Van plan tot realisatie, dat is het werk van Étoile du Nord.
  • bestuur
    Als het er is, wordt het vanzelfsprekend dat het er kwam. Maar elke expositie of manifestatie of publicatie is gemaakt, in samenwerkingen van instellingen en door betrokkenheid van mensen. Étoile du Nord is zich bewust van de noodzaak tot organisatie en draagt daaraan bij, zo nodig belangeloos. Altijd met gevoel voor resultaat.
  • vrije val
    Laat er kunst zijn en laat er taal zijn. Het werk van Étoile du Nord wordt gemotiveerd door de eigen artistieke praktijk. Het creëren van autonome beelden én het schrijven van vrije tekst is de beste uitgangspositie voor advies en organisatie. Étoile du Nord is verweven met het picturale en het dramatische.